تعزیه؛ گسترده ترین مراسم آیینی دهه اول محرم در جنوب فارس
سید ابوالحسن عمرانی، پژوهشگر تعزیه و مدرس دانشگاه با اشاره به گستردهترین مراسم آیینی دهه اول محرم در مناطق جنوب فارس، روز سه شنبه در گفتگو با خبرنگار مهرستان گفت: تعزیه جنوب فارس با پیشینه یک و نیم قرن با تصویرگری نمادین، حادثه کربلا را برای مخاطبان بازگو نموده و از آن تاریخ به این سو رفتهرفته گسترش یافته و به سیر تکاملی خودپرداخته است.
این پژوهشگر حوزه هنر و رسانه یادآور شد: تعزیه این مناطق به رغم اینکه به عنوان رسانه ای قوی در جهت تبیین تاریخ مصور کربلا و انتقال فرهنگ عاشورا در قالب هنری دینی، تأثیر زیادی بر مخاطبان داشته، خالی و عاری از ایرادات و اشکالاتی در حوزه تاریخ، ادبیات و شیوه اجرا نبوده که آسیبزدایی از این هنر دینی در حوزههای یاد شده، از اولویتهای فرهنگی دوره اخیر به شمار میآید. در عین حال بیشتر تعزیه نامه های جنوب فارس نسبت به برخی مناطق دیگر از لحاظ تاریخی و ادبی از اتقان و استحکام بیشتری برخوردار بوده که در برخی از پژوهشهای تعزیهشناسی از جمله «تعزیه، منابع روایی و مستندات تاریخی» و نیز «ادبیات تعزیه» به آن پرداختهایم.
وی درباره نسخه های تعزیه خاطرنشان کرد: در تعزیه نامههای منطقه لامرد و مهر، همانند بسیاری از مناطق کشور اشعار و متون منظوم، سروده شخص واحدی نیست. اشعار تعزیه تلفیقی است و سرایندگان، علاوه بر اشعار خود از شاعران معروف و برخی از شاعران غیر مشهور دیگر که سراینده اشعار تعزیه در مناطق مختلف کشور بودهاند، نیز استفاده کردهاند. در نسخه های مجالس تعزیه جنوب فارس آثاری از شعرای نامدار همانند ابن حسام قهستانی، جوهری مروزی ، جودی خراسانی، بیدل قزوینی، مقبل کاشانی و... وجود دارد.
این نویسنده درباره پیشینه اجرای تعزیه در مناطق یادشده افزود: در پی گسترش تعزیهها در زمان ناصرالدین شاه قاجار به شهرهای مختلف، اندک اندک برخی نسخههای تعزیه به روستاهای دور دست ایران نیز رسید. در همین دوره است که در مناطق جنوب فارس نیز برخی از مجالس تعزیه برگزار شد و استمرار یافت. البته تعدادی از نسخهها بوسیله سادات اهل علم منطقه که دارای طبع شعر بودند، اصلاح یا تکمیل و برخی نیز با همان فرایند تلفیقی، افزوده شد. بر این اساس دهه پایانی قرن سیزدهم را میتوان زمان آغاز تعزیه در منطقه لامرد برشمرد.
- ۰۱/۰۵/۱۱